Sabbat
Wat is de sabbat?
Een ritme van rust is te vinden in het openingsverhaal van de Bijbel. Voordat mensen zich van God afkeerden, voordat God zijn partnerschap met de natie Israël vestigde, werd door God een rustpatroon vastgesteld op de zevende dag (Genesis 2: 2-3).
Dus wat betekent het houden van de sabbat voor Gods volk in deze tijd? Moeten christenen de sabbat vieren? En zo ja, hoe? Waarom zouden we het gebod moeten naleven om 'de sabbat te gedenken' als we niet hoeven te leven volgens enkele van de merkwaardige wetten in de Bijbel (zoals die over beschimmelde stoffen of welke insecten te eten)?
De oorsprong van de sabbat
Laten we, voordat we die vraag beantwoorden, eerst even kijken naar het idee van sabbatrust in de Hebreeuwse geschriften (het Oude Testament). Er zijn twee belangrijke Hebreeuwse woorden die in de Bijbel voor rust worden gebruikt. De eerste is sabbat, die gedeeltelijk wordt vertaald in het Nederlandse woord rust. Dit woord voor rust betekent gewoon 'stoppen met werken'. Denk aan een uurtaak waarbij je aan het einde van een dienst uitklokt. Het werk is gedaan; er is niets meer totdat je weer inklokt.
Het andere belangrijkste Hebreeuwse woord voor rust dat in de Hebreeuwse Geschriften wordt gebruikt, is nuakh. Dit betekent 'wonen' of 'settelen'. Dit is niet hetzelfde als uitklokken van een uurtaak. Dit soort rust is alsof je met een geliefde voor het vuur zit of een koffer uitpakt om bij de oma thuis te blijven voor de vakantie. Het gaat in wezen om rustig aanwezig zijn.
God richt op dezelfde tijd sabbat en nuakh op. In het bijbelse scheppingsverslag werkt God zes dagen om de wereld te scheppen en rust op de zevende dag (Genesis 2: 2-3). Na zes dagen orde in de chaos te hebben gebracht, is het nu tijd om van dit werk de rust in te gaan. Slechts een paar verzen later lezen we dat God mensen schept en dan onmiddellijk "met ze rust" of “met ze plaatsneemt" in de tuin van Eden (nuakh) (Genesis 2:15). Het lijkt erop dat de ideeën van sabbat en nuakh bedoeld zijn om samen te werken. God geeft het goede voorbeeld terwijl Hij rust van het werk (sabbat) en vervolgens samen met zijn volk woont (nuakh). Hoe gaat de rest van het verhaal?
Het samenspel van sabbat en rust in de Hebreeuwse geschriften
Dit prachtige ritme van rust duurt niet lang. In de geschiedenis van Gods uitverkoren volk, de natie Israël, zijn er voortdurend mislukkingen om goed de sabbat in te gaan (Ezechiël 20: 12-13, Jeremia 17:27). Gods volk aanbidt tientallen valse goden, negeert zijn goede plannen voor hen en ze rebelleren vrijwel op alle mogelijke manieren. Toch rust God, of nuakhs, door zijn aanwezigheid bij hen door de tabernakel en later de tempel (Exodus 40:34, 2 Kronieken 5:14). Deze kleine plaatsen van Gods goddelijke aanwezigheid heeft echo's van de oorspronkelijke tuin van Eden waar God en zijn volk samen woonden. Dit is de bedoeling van de eerste, originele sabbat. Het was zo dat God en zijn volk konden rusten in hun relatie. Het is een glorieus beeld dat ervoor zorgt dat we meer willen. Zal de sabbatrust ooit worden hersteld? Laten we vooruit springen en ontdekken.
Hield Jezus de Sabbath?
In het nieuwe Testament, zien we het meest heldere beeld van Gods aanwezigheid op aarde om onder Gods volk te wonen. Het Evangelie vertelt ons dat de Here Jezus ontzettend veel op de sabbat te zeggen had over werkelijk rust die God voor zijn volk bedoeld heeft.
Laten we eens kijken naar een voorbeeld uit het Evangelie van Matteüs. Hij zet voor zijn lezers een serie van aan elkaar verbonden verhalen neer waar de Here Jezus wordt geconfronteerd door de religieuze Joodse leiders. In een bepaald geval op de sabbat, verwijten de Joods leiders Jezus zijn vrienden graan te plukken wanneer ze door een veld lopen ( Mattheüs 12:1-2) en de Jezus een verschrompelde hand geneest ( Matteüs 12:9-14). Schonk Jezus geen aandacht aan het gebod om de Sabbath te houden Exodus 20:5, Deuteronomium 5:15)?
Jezus reageert met een argument dat de Sabbath herdefinieert, zijn rol als beloofde Messias bevestigt en wijst op zijn Goddelijkheid ( Matteüs 12:3-8).
Jezus wijst verder dan een sabbatdag
Matteüs vertelt deze verhalen over sabbat-controverses onmiddellijk nadat hij Jezus 'woorden over rust citeerde:
'Kom naar mij, allen die vermoeid en belast zijn, en ik zal je rust geven. Neem mijn juk op u en leer van mij, want ik ben zachtaardig en nederig van hart en u zult rust vinden voor uw ziel. ' (Matteüs 11: 28-30).
Al dit gepraat over rust vlak voor een passage over Sabbat? Dit is geen fout. Wat probeert Matteüs hier te communiceren?
Het lijkt erop dat Gods volk vermoeid en belast was geworden door het zware gewicht van het vieren van de sabbat, en Jezus hoopte de betekenis van de sabbat voor hen te herdefiniëren. De mensen hadden rust nodig, zowel door op te houden met hard werken (shabbat) als door samen met God (nuakh) te zijn. Jezus luidde de belofte en de realiteit van beide in.
Jezus herinnerde het volk eraan dat Gods werkelijke bedoeling met de sabbat: eenheid met God, schepping en elkaar die voor het eerst werd gevonden in Eden op pagina één van de Bijbel. Jezus leerde dat de sabbat over barmhartigheid/genade ging en een doel heeft. Het moest naar hem wijzen, degene die door alle profeten van Israël was beloofd, degene die het ritme van de schepping zou herstellen.
Als volgelingen van Jezus de sabbat vieren, leven we alsof dit herstel al heeft plaatsgevonden. We nemen een pauze van onze gebroken ritmes van drukte en zorgen om een tijd van onderwerping aan zijn heerschappij voor zijn genot en zijn aanwezigheid opzij te zetten en deze dingen uit te breiden naar de wereld om ons heen. Als we de sabbat goed vieren, worden we kleine rustplaatsen van Gods aanwezigheid.
De Sabbath houden: Wat betekent het voor hedendaagse rust?
Hoe ziet dat er praktisch uit? Betekent dit het bijwonen van een kerkdienst in het weekend, het uitschakelen van e-mails op het werk of vrijwilligerswerk in een gaarkeuken? Maakt het uit op welke dag je de sabbat viert? Uw sabbat zou die activiteiten zeker kunnen omvatten, en het zou elke week op dezelfde dag kunnen plaatsvinden! Maar de tekst lijkt het doel van de sabbat te benadrukken in plaats van ons regels te geven voor de manier waarop we deze moeten houden.
Als volgelingen van Jezus, wordt er van ons niet verwacht de regels die aan Israel geven zijn na te leven. Deze zijn in een specifieke tijd, aan een specifieke groep met een specifiek doel gegeven. De wijsheid die in deze regels ligt is eeuwig en de wet van de Sabbath is puur goud.
Het is waar we regelmatig, opzettelijk deelnemen aan Gods heerschappij en regeren in ons hart en op aarde. We moeten sjabbat om te nuakh - om te stoppen met werken en echt te rusten in Gods aanwezigheid. Wanneer we deze bewust deze stop oefenen, maken we ruimte voor God om in ons individuele leven te gaan wonen. Als we dit samen doen, maken we er ruimte voor in onze gemeenschappen. Sterker nog, we nemen deel aan dit nieuwe scheppingsverhaal en zetten de weg voor God om zijn woonplaats, zijn rustplaats, hier te maken.
Bron: Blog The Bible Project and the Sabbath by Missy Takano.
Zij is een zendeling bij TeachBeyond aan de Black Forest Academy in Kandern, Duitsland, waar ze met haar man en twee kinderen woont. Ze heeft een BA in Bijbelstudies van Multnomah University met de nadruk op Grieks uit het Nieuwe Testament. Ze worstelt graag met de Schrift totdat het in haar leeft op een manier dat ze het rijkelijk met anderen kan communiceren.
Download hier ook de Sabbat informatie gids van de Ark Langedijk